Τσουκνίδα η δίοικη
Ουρτίκη ή κνίδη η δίοικη Urtica dioica L.
Οικογένεια: Ουρτικίδες (Urticaceae)
Κοινές ονομασίες : Τσουκνίδα, Τσικνίδα, ήμερη αγκινίδα (Κρήτη)
Γαλλική: ortie dioique, grande ortie
Αγγλική: stinging nettle
Γερμανικά: grosse brennessel
Συγγενή φυτά: Ουρτίκη, η κνίδη, η καυστική
Περιγραφή
Ταπεινό αλλά απίστευτα θεραπευτικό φυτό, η τσουκνίδα απαντάται σε όλη την Ευρώπη και είναι πολύ κοινή, αν και αραιή , στα χέρσα εδάφη , στους φράχτες , σε κοπρισμένα εδάφη, πλούσια σε άζωτο, κοντά στις κατοικημένες περιοχές όπου μερικές φορές σχηματίζει σημαντικές αποικίες , γενικά σε ακαλλιέργητους τόπους. Η τσουκνίδα είναι μια πολύχρονη πόα , με όρθιο , απλό , δυνατό στέλεχος , ύψους 50-120εκ., με διακριτικό σκούρο πράσινο χρώμα και αδρές τρίχες , που σε ποικιλία είναι αραιές , σχεδόν λείες και σε άλλη ποικιλία μαλακές, χνουδωτές . Τ φύλλα της είναι καρδιοειδή , ωοειδή αλλά στενόμακρα, σχεδόν μεγάλα σε σχήμα, οδοντωτά, με βαθιά, δυνατά, γωνικά, στρογγυλεμένα δόντια. Το μήκος του φύλλου είναι διπλάσιο και περισσότερο από το μήκος του μίσχου.
Τα άνθη είναι δίοικα, πολύ μικρά , πράσινα, σε πολλά κρεμαστά τσαμπάκια. Γενικά ,ολόκληρο το φυτό έχει κνιστικές τρίχες. Τα άλλα είδη τσουκνίδας δεν έχουν όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Η εποχή της άνθησης και της συλλογής είναι ο Ιούνιος-Σεπτέμβριος , ενώ χρησιμοποιούμενα μέρη είναι ολόκληρο το φυτό.
Ιστορία
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες της τσουκνίδας είναι γνωστές από την αρχαιότητα , μολονότι στις παλαιότερες εποχές , οι πολύτιμες ιδιότητες της ήταν σχετικά γνωστές.
Συστατικά
Τα φύλλα περιέχουν μια ισταμινική ουσία, μυρμηκικό οξύ, πυρίτιο , κάλιο, τανίνη, γλυκοκινίνες , καθώς και τις βιταμίνες Α και C , σε ίχνη. Κατά το Saladin , το φυτό περιέχει νιτρικό ασβέστιο, οξείδιο του σιδήρου, ξυλώδη ουσία και χλωροφύλλη. Η τσουκνίδα είναι πλούσια σε άλατα και οι κορυφές του φυτού περιέχουν, εκτός από τα παραπάνω, χαλκό, χλώριο, νάτριο και ορμόνες.
Θεραπευτικές ιδιότητες
Το φυτό είναι σπασμολυτικό στις περιπτώσεις ρευματισμών και ισχιαλγίας , εντείνει την κυκλοφορία ντου αίματος και δρα θεραπευτικά στις περιπτώσεις παραλύσεων. Θεωρείται φυτό αφροδισιακό, αιμοστατικό, αντιαναιμικό, αντιδιαβητικό, διουρητικό, καθαρτικό και γαλακτογόνο. Παράλληλα , επιδρά θεραπευτικά στα κοψίματα (με μαχαίρι κ.τ.λ), είναι κατά της αρθρίτιδας (διαλύει το ουρικό οξύ)και συστήνεται κατά των ρευματισμών, της ιδρωπικίας , της παχυσαρκίας και της νεφρολιθίασης . Είναι χρήσιμο κατά των κοινών εξανθημάτων , των παθήσεων της ουροδόχου κύστης και της ισχιαλγίας , καθώς και κατά της κράμπας του στομαχιού. Συντελεί στην ρύθμιση του συστήματος των αδένων , βελτιώνοντας τη λειτουργία τους , στη διατήρηση κανονικού βάρους του σώματος , ενώ είναι ευεργετική στη διανοητική κατάσταση , τη σεξουαλική ανικανότητα και δραστική κατά της υπέρτασης.
Εφαρμογές
Τα νεαρά φύλλα του φυτού είναι ευεργετικά στο αίμα, με το σίδηρο και το πυριτικό οξύ που περιέχουν. Κοπανισμένη τσουκνίδα μέσα στα ρουθούνια , σταματά το αίμα. Οι τρυφερές κορυφές του φυτού, αν βραστούν και φαγωθούν κατά την άνοιξη , όπως το σπανάκι , δίνουν υγεία στο σώμα. Ο χυμός της τσουκνίδας είναι αιμοστατικός στη μύτη, ενώ οι καρποί της δραστηριοποιούν την ωοτοκία της κότας.
Με πλύσεις , η τσουκνίδα καλυτερεύει την κατάσταση του δέρματος και των μαλλιών , 6 κουταλιές φυτό σε μισό κιλό βραστό νερό (ως έγχυμα)κι από αυτό 2 ποτήρια τη μέρα , είναι κατά της κράμπας του στομαχιού. Η δόση του χυμού του φυτού πρέπει να είναι μικρή(με κουταλάκια), με το χυμό μάλιστα αραιωμένο (1 μέρος χυμού σε 5 μέρη νερό). Επίσης , η τσουκνίδα χρησιμοποιείται με αφέψημα (30γρ. του φυτού , να βραστούν για 10 λεπτά σε μισό κιλό νερό), 3 φορές τη μέρα, από 2 κουταλιές της σούπας την κάθε φορά.
Τα φύλλα (Herba Urticae) χρησιμοποιούνται σε έγχυμα στη σύνθεση πολλών διουρητικών αφεψημάτων. Ένα υγρό εκχύλισμα φρέσκων φύλλων, χρησιμοποιείται στην ομοιοπαθητική σε περιπτώσεις εκζεμάτων , δυσμηνόρροιας , μητρορραγιών, ρινορραγιών και αιμοπτύσεων. Από τα φύλλα γίνεται και λοσιόν για την τόνωση της τριχοφυίας. Σε εξωτερική εφαρμογή , η τσουκνίδα χρησιμοποιείται για την περιποίηση των πληγών και των ελκών , ενώ μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε(σε φρέσκια κατάσταση)και για εντριβές , κατά των ρευματισμών , καθώς είναι πολύ αποτελεσματική , αν και οδυνηρή.
Τέλος , από τους ινώδεις βλαστούς του φυτού γίνεται μια κλωστή για καλής ποιότητας ύφασμα, ενώ παλιότερα, οι Βασκίρος και Καμτσαντάλος τους χρησιμοοποιούσαν για την κατασκευή χορδών και διχτυών για το ψάρεμα.
