Η αγοραφοβία είναι από τις σπάνιες αγχώδεις διαταραχές, αλλά ως κοινωνική φοβία και μπορεί να διαταράξει σημαντικά την ζωή του ασθενή και την απόλαυση της. Από το πρώτο σύνθετο – “αγορά” που σημαίνει την συναθροισμένων πολιτών κατανοούμε ο αγοραφοβικός βιώνει έντονο άγχος και φόβο σε συνθήκες συναθροίσεων ανθρώπων. Τυπικές καταστάσεις είναι οι εξής:
- Κλειστά μέρη με πολύ κόσμο (θέατρο, κινηματογράφος, μαγαζιά)
- Μέσα μαζικής μεταφοράς
- Μεγάλα, ανοιχτό μέρη (για παράδειγμα, πλατειές)
- Όταν βρίσκεστε στην ουρά για κάτι (δημοσιές υπηρεσίες, ΑΤΜ)
Ακόμη, όταν το άτομο νοιώθει εγκλωβισμένος η αβοήθητος όπως:
- Σε στενούς χώρους όπως το ασανσέρ, σε τούνελ
- Ολομόναχος στο σπίτι.
Να σημειώσουμε εδώ ότι σε της περιπτώσεις η σκέψη θα πρέπει άρον-άρον, ξαφνικά και αναιτιολόγητα να εγκαταλείψει την συντρόφια η τον χώρο που βρίσκεται αν τον πιάσει η φοβία, κάνει τον άνθρωπο να αποφεύγει να βγει από το σπίτι κυρίως από ντροπή, παρά από τον φόβο της παγίδευσης η του κίνδυνου.
Τι είναι αυτό που προσπαθεί να αποφύγει:
- Το να βιώσει μια κρίση πανικού γιατί συχνά οι κρίσεις πανικού προηγούνται της αγοραφοβίας, δηλ. εμφανίζονται πρώτες, εντείνονται και γίνονται συχνές και εν συνεχεία το άτομο αρχίζει να αναπτύσσει την φοβία. Οι κρίσεις πανικού είναι επιτήδεια εντόνου άγχους που διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα έως αρκετές ώρες με κυρία συμπτώματα:
- την ταχυκαρδία
- το αίσθημα δύσπνοιας η πνιγμού,
- την εφίδρωση
- την τρεμούλα
- την ναυτία την ζάλη
- τον φόβο ότι θα χάσει κάποιος τον έλεγχο του και θα τρελαθεί η ότι θα πεθάνει, που συχνά οδηγούν τους πάσχοντες σε νοσοκομεία για έλεγχο της υγείας τους. Πολλά από αυτά τα συμπτώματα είναι ιδία για διαφορές άλλες ασθενές, κι αυτό σημαίνει πως η αγοραφοβία δεν είναι η ευκολότερη διαταραχή όσον αφορά την διάγνωση. Οι κρίσεις πανικού η ο φόβος τους οδηγούν στην αποφυγή των καταστάσεων, χώρων η συνθηκών όπου αυτές συνέβησαν αρχικά, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ζωής πασχόντων.
- Το να αισθανθεί αδυναμία η αμήχανα μπροστά σε κόσμο λόγω πχ απώλεια ελέγχου κένωσης του πεπτικού, ζαλάδας η λιποθυμίας, όπως συμβαίνει στις περίπτωσης όπου το άτομο δεν έχει εμφάνιση στο παρελθών ποτέ κρίσεις πανικού.
Να διευκρινίσουμε εδώ ότι η απλή ανησυχία δεν έχει με την φοβία, η τελευταία μας σταμάτα από δραστηριότητα και καθορίζει σε σημαντικό βαθμό τις επιλογές. Ούτε φυσικά θεωρείται φοβία το συναίσθημα που βιώνουμε όταν πράγματι αντιμετωπίζουμε μια επικίνδυνη κατάσταση. Οι κρίσεις πανικού, είναι εξάρσεις φόβου που έρχονται φαινομενικά από του πουθενά και διαρκούν για γα λεπτά, χωρίς να υπάρχει ρεαλιστικός κίνδυνος.
Συχνότητα
Η αγοραφοβία δεν είναι ιδιαίτερα συχνή. Για παράδειγμα, λιγότερο από το 1%του πληθυσμού των Η.Π.Α την έχει. Φαίνεται πως οι γυναίκες βρίσκονται σε δυο ως και τρεις φόρες μεγαλύτερο κίνδυνο από τους άντρες να υποφέρουν από αυτήν, και απαντάται με μεγαλύτερη συχνότητα σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες.
Τα αίτια
Η αγοραφοβία πιστεύεται ότι οφείλεται σε συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, ιδιαίτερα δε εμφανίζεται στα μέλη οικογενειών όπου βιώνουν συχνά αγχωτικά συμβάντα. Άλλες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα περιλαμβάνουν το άγχος του χωρισμού, η διαταραχή του μετατραυματικού στρες και η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή.
Αντιμετώπιση
Από πλευράς χημικής φαρμακευτικής αγωγής τα φάρμακα που συνταγογραφούνται τις περισσότερες φόρες σε περίπτωσης αγοραφοβίας είναι αντικαταθλιπτικά, η φάρμακα που καταπολέμα το άγχη, και ξεκινούν από μικρές δόσεις, με σκοπό την παράγωγη περισσότερης σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Διαδεδομένοι τρόποι αντιμετώπισης είναι συμπεριφορικογνωστρικοί και η βιοανάδραση που είναι αφάρμακη μέθοδος αντιμετώπισης των φοβιών και κλάδος της νευροφυσιολογίας. Μέσω της βιοανάδρασης το άτομο μαθαίνει πώς να απευαισθητοποιείται από τα ερεθίσματα τις καταστάσεις που πυροδοτούν την εμφάνιση του πανικού και της φοβίας.
Ουσιαστικά, με την βιοανάδραση επανεκπαιδευτούμε το νευρικό μας σύστημα να αντιδρά με τον φυσιολογικό τρόπο που αρμόζει σε κάθε κατάσταση και όχι με υπερδιέγερση του συμπαθητικού νευρικό συστήματος δηλαδή με την << πάλη η φυγή >> που συμβαίνει όταν απειλείτε η ακεραιότητα η η ζωή μας. Η αντίδραση πάλης η φυγής όταν πράγματι αντιμετωπίζουμε κίνδυνο, κινητοποιεί όλον τον οργανισμό για παλέψει η να ξεφύγει. Γι΄αυτό η καρδιά χτυπάει ταχύτερα ώστε να στείλει αίμα στους μύες μας για να παλέψουμε να τρέξουμε να γλυτώσουμε, η αναπνοή μας επιταχύνετε ώστε εμπλουτιστεί με οξυγόνο το αίμα προς τους μύες, και μέσω ορμονικών μεσολαβητών του στρες(π.χ. κορτιζόνη, αδρεναλίνη κ.α.) επηρεάζονται όλες μας οι λειτουργιές σε σωματικό αλλά και ψυχοδιανοητικό επίπεδο δηλ. η αντίληψη, η μνήμη, τα συναισθήματα. Όταν ο κίνδυνος έχει περάσει χαλαρώνουμε και οι λειτουργιές μας επανέρχονται στην φάση ηρεμίας. Αν όμως νοητικά αναβιώνουμε τον κίνδυνο -ενώ δεν υπάρχει υπαρκτός πλέον λόγος- αναπαράγεται όλη η αντίδραση “πάλης ή φυγής” όπως όταν τον ζήσαμε την πρώτη φορά, βιώνοντας πανικό και φόβο.
Ο ιατρός Σπύρος Διαμαντίδης, στο βιβλίο του “Εσύ ελέγχεις το στρες τώρα” αναφέρει “Η με μεγάλη επιτάχυνση ανάπτυξη του εγκεφαλικού φλοιού δημιούργησε ένα χάσμα μεταξύ της φυσικότητα της ιδεατής απειλής η όποια έχει πάψει πια να έχει φυσική υπόσταση, αλλά είναι γνωστική” και συνεχίζει “απέναντι στις νοητικές η με αλλά λογία γνωστικές απειλές ο άνθρωπος δεν μπορεί ούτε να φύγε ούτε να παλέψει, αν δεν γνωρίζει τον ειδικό τρόπο”. Τα θετικά αποτελέσματα του ελέγχου μέσω της Βιοανάδρασης των κρίσεων φοβιών και κρίσεων πανικού αναφέρονται σε αρκετές μελέτες όπως Meuret, Wilhelm & Roch(PMID: 14724927), Eli Somer(American JournalCli. Hypn. 37:3 , Jan 1995, S.Diamantidis, Z.Polychronopoulou16o Ιατρικό Συνέδριο Ένοπλων Δυνάμεων 1996).
Τέλος, σημαντική είναι η θεραπευτική συμβολή της Προηγμένης Ομοιοπαθητικής ανάμεσα στις φυσικές μεθόδους αντιμετώπισης των κρίσεων πανικού και των φοβιών (π.χ. αγοραφοβία, κλειστοφοβία, υδροφοβία, φόβος ότι επερχόμενης καταστροφής, φόβος για αρρώστιες, για θάνατο). Το ιδιότυπο βίωμα μεγάλης εσωτερικής δυσφορίας που νοιώθει το άτομο στις καταστάσεις αυτές το εξουθενώνει σωματικά και ψυχολογικά. Μέσω ειδικών σχημάτων προηγμένης ομοιοπαθητικής υποστηρίζεται η πολύπλευρη ενίσχυση του οργανισμού ώστε να επανέλθει στην κατάσταση ηρεμίας κυρίως μέσω της καλύτερης λειτουργιάς του Παρασυμπαθητικού Συστήματος που είναι αυτό που αντίρροπη το περιερχόμενο Συμπαθητικό Ν.Σ, αλλά και μέσω της πιο εναρμονισμένης λειτουργιάς της συναισθήματος και λογικής που διαχειρίζονται την αντίληψη μας για το τι συμβαίνει στο περιβάλλον και τις αντιδράσεις μας σε αυτό, και τέλος μέσω της εξομάλυνσης κάποιων ιδιοσυγκρασιακών ευαισθησιών που είναι το υπόστρωμα για την εμφάνιση των ψυχοσωματικών διαταραχών.
